Artyleria spod Waterloo / French and British Artillery Waterloo 1815

 

Przyszedł czas na artylerię Francuzów i Brytyjczyków spod Waterloo.
Francuzi dysponowali głównie działami 6-funtowymi systemu An XI. Artyleria francuska doby wojen napoleońskich przechodziła rozmaite dzieje. Koniec wieku XVIII to rozkwit systemu Gribeauvala: polowe działa 4-, 8- i 12-funtowe oraz 6,4-calowe haubice. Te koncepcje zapewniały przewagę kanonierom francuskim na polach bitew wojen rewolucyjnych. Jednak doświadczenia praktyczne skłoniły do zrewidowania stosowanych założeń. Według ustaleń specjalnie powołanej komisji artylerii zatwierdzonych w 1803 roku działa 6-funtowe powinny były wyprzeć 4-, a przede wszystkim i 8- funtowe. Sukcesywnie, uwzględniając możliwości produkcyjne, tak się stawało. Działa 8-funtowe w zwycięskich kampaniach Napoleona z lat 1805-07 przeważały. Użytkowane były jeszcze w 1809 roku, gdy nastała potrzeba stawienia się przeciw Austrii. Regimentowe 4-funtówki (i zdobyczne 3-funtówki) raz były wycofywane, aby nie rozdrabniać siły artylerii, a może aby poprawić mobilność piechoty, raz przywracane w pułkach, aby zwiększyć ich moc rażenia i morale. W kampanii 1812 roku Wielka Armia utraciła gros posiadanego parku artyleryjskiego - czyli głównie działa 6-funtowe. Powrócono zatem do dział wycofanych z pierwszej linii. W 1814 roku Restauracja pragnęła przywrócić wszystko sprzed Rewolucji, zatem także system Gribeauvala; niemniej 6-funtówki wciąż były w użyciu. W czasie Stu Dni Napoleon używał czegokolwiek, co było pod ręką...
Mundur kanoniera francuskiego podobny był do munduru żołnierza piechoty, z tym, że czako zwieńczone było pomponem w kolorze czerwonym, wyłogi, poły i spodnie w kolorze granatowym, kołnierz granatowy z czerwoną lamówką i czerwone epolety z frędzlą. Kanonier artylerii konnej posiadał szablę zamiast tasaka piechoty, w który powinien być wyposażony każdy kanonier artylerii pieszej.

Działa 6-funtowe baterii pieszych - figurki i armaty Zvezda:

 

  

  

 

Działa 6-funtowe baterii konnych - figurki HaT, działa Zvezda:

 

  

  

  

Działo 12-funtowe - figurki Zvezda, działo Zvezda

 

  

  

Artyleria Zjednoczonego Królestwa przedstawiała się zgoła inaczej. W czasie kampanii półwyspowej używano dział rozmaitych: 3-funtowych, 6-funtowych lekkich, 6-funtowych długich, 12-funtowych oraz 5,5-calowych haubic. Od 1809 roku zaczęto stosować działa 9-funtowe, które zastąpiły 12-funtowe. Na polach Waterloo strzelały 6- i 9-funtowe armaty oraz haubice. Koncepcja wykorzystania artylerii oraz wyszkolenie i morale kanonierów nie przedstawiały się najlepiej.
Kanonierzy baterii pieszych armii króla Jerzego nosili czaka identyczne jak piechurzy, kurtki były podobne, ale w kolorze granatowym z czerwonymi mankietami i kołnierzem, wykończenia żółte. Kanonierzy baterii konnych przy zachowaniu analogicznej kolorystyki nosili dolmany i tarletony. 

Działa 9-funtowe Królewskiej Artylerii Pieszej - figurki Revell i A Call To Arms, działa Revell :

 

  

  

 

Działa 9- i 6-funtowe Królewskiej Artylerii Konnej - figurki HaT i Esci/Italeri (niepoprawne, gdyż dolman ma długie poły!), działa ACTA i Waterloo 1815:

 

  

  

 

Porównanie obydwu parków: